Thermografie bij paarden, een unieke opsporingsmethode voor blessures!
Gepubliceerd in “Paard en Spul” editie 04, Jaargang 4, 2006.
Tekst: Irma Wensink, paraveterinair thermografist
Paarden laten van nature niet zien dat ze pijn hebben. Dit komt omdat het paard van oorsprong een prooidier is. Hierdoor zal het paard zich ook nooit aanstellen (dat is immers gevaarlijk en absoluut geen zinnig gedrag voor een prooidier in de natuur: Kijk roofdier, ik ben kreupel, ik heb pijn, nu kun je me gemakkelijk pakken….. Een paard zal dan ook zo lang mogelijk vage pijn verbergen totdat de pijn te erg is en het paard wel kreupel moet gaat lopen of hevig in verzet gaat. Verzet bij een paard is altijd een reden voor nader onderzoek. Ook teugelkreupel, start kreupelheden of af en toe licht onregelmatig lopen heeft een oorzaak die opgespoord dient te worden! Zo kan het voorkomen dat het paard al jaren lichte pijn had voordat het verzet toont of kreupel loopt. Sinds kort is het ook mogelijk om deze kleine pijntjes op te sporen. Hiervoor gebruikt men thermografie.
Ook zijn er paarden die regelmatig zonder aanwijsbare oorzaak gaan rennen , het paard kan ergens pijn hebben (pijnscheut) en hiervoor weg probeert te vluchten, het is immers een vluchtdier. Pijn dient altijd uitgesloten te worden voordat een paard gestraft wordt voor zijn gedrag! Omhoog komen of wegrennen tijdens opstappen, denk aan rugpijn!
Infraroodfoto van paardenruggen.
Wat is thermografie?
Thermografie is een unieke en in Nederland nieuwe opsporingsmethode voor blessures. Deze methode wordt in Amerika al jarenlang met succes bij paarden toegepast. Het is een blessure opsporingsmethode waarbij de warmte-uitstraling van het lichaam wordt vastgelegd met behulp van een speciale camera. Deze camera kan op afstand de huidtemperatuur van ledematen of andere lichaamsdelen van het paard meten. Een hogere temperatuur kan wijzen op blessures indien deze samen gaan met ontstekingen of verhoogde doorbloeding van het beschadigde weefsel. Een lagere temperatuur kan wijzen op een slechte doorbloeding, neurologische processen of b.v. een zenuwbeschadiging. Witte en rode kleuren zijn warme gebieden, blauwe en paarse kleuren zijn koude gebieden.
Infraroodfoto
Waarom thermografie?
Een blessure gaat meestal gepaard met een ontstekingsreactie, een verhoogde doorbloeding (dus warmte!!) of een verminderde doorbloeding, wat meetbaar is met onze speciale camera. Onderzoek heeft aangetoond dat thermografie vele blessures kan opsporen al ruim voordat er uiterlijke kenmerken (symptomen) van een blessure zichtbaar zijn. Als een blessure in een vroeg stadium gevonden wordt, is de behandel en hersteltijd korter. Dus uiteindelijk minder kosten!! Thermografie is onder andere een unieke methode om spier-, pees- en bandproblemen in een zeer vroeg stadium op te sporen. Ook rugaandoeningen zijn zeer goed te lokaliseren, waarbij ook gekeken kan worden of het zadel goed passend is.
Blessure RV
De mogelijkheden van thermografie
Met behulp van thermografie kan de blessure gelokaliseerd worden op een zeer eenvoudige wijze die niet belastend is voor het paard. Zo kan thermografie o.a. een nuttige bijdrage leveren bij het opsporen van de oorzaak bij een kreupelheid. Zoals ontstekingen in de hoef, peesblessures, gewricht- en bandproblemen. Zelfs neurologische en wervelkolomaandoeningen kunnen met behulp van thermografie gelokaliseerd worden.
Door vroege opsporing, sneller herstel en kostenbesparend!
Controle op het genezingsproces
Niet alleen het opsporen van een blessure maar vooral voor de controle op het genezingsproces is de thermografie van grote toegevoegde waarde. Laat een thermogram maken van de plaats waar de blessure zich bevindt ten tijde dat de blessure aanwezig is zodat later met behulp van thermografie aan te tonen is dat deze blessure hersteld is. Zodat u verantwoord uw training kunt opbouwen. Thermografie is bij uitstek zeer geschikt als nacontrole bij peesblessures. Als een peesscan aangeeft dat de pees hersteld is kan er met thermografie naar zeer lichte beschadigingen gekeken worden om hierop uw trainingsschema aan te passen.
Infraroodfoto
Is een rode, witte of blauwe kleur altijd een aanwijzing voor een blessure?
Nee, deze kleuren komen ook als normaal voor. Dit is onder andere afhankelijk van wat er met het paard gedaan is, de omgevingsfactoren en ook door de anatomie van het paard. Er is veel kennis van thermografie nodig om deze beelden goed te kunnen beoordelen. Thermografie brengt niet alleen de plaats van de blessure in beeld maar ook het gevolg voor de rest van het lichaam. Zoals bijvoorbeeld de overbelasting in een ander been.
Thermografie brengt fysiologische processen in beeld. Zodra er weefsel (b.v. spiercellen) kapot gaan komen er stofjes vrij die direct of indirect warmte veroorzaken. Tevens brengt thermografie bloed in beeld, een slechte doorbloeding of een verhoogde doorbloeding veroorzaakt een warmer of kouder gebied. Hierdoor kan met thermografie de exacte plaats van de blessure gelokaliseerd worden en daarna eventueel met röntgenologie of echografie (scannen) aangetoond worden wat er aan de hand is (mate van schade bepalen). Dus lokaliseren met thermografie, dan diagnosticeren d.m.v. verder onderzoek en vervolgens pas behandelen!!
